کد مطلب:47289 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:23

گنجینه پرسمان » قرآن

از نظر قرآن، بهترين تمدن، چه تمدني است؟

قرآن مجيد، ضمن تذكر و راهنمايي انسان براي رسيدن به بهترين تمدن يا آرمان شهر، در آيات متعددي به نحو ملموس و عيني، با ذكر نمونههايي از تمدنهاي گذشته، عوامل انحطاط و سقوط، و همچنين عوامل رشد و تعالي آنها را بيان ميكند.

بهترين تمدن يا آرمانشهر اسلامي و قرآني، همان جامعه و تمدن مهدوي است كه با ظهور حضرت تحقق ميپذيرد.

تمدن ايدهآل، تمدني است كه: 1. قانون همه جانبه و كامل، زير بناي نظم اجتماعي آن باشد; قانوني كه زمينة رشد و شكوفايي انسان را در بُعد مادي و معنوي فراهم كرده باشد و اين قانون، جز از راه وحي و مكتب انبيا براي انسان، قابل دسترسي نيست.(أَنزَلَ مَعَهُمُ الْكِتَـَب)

2. دولت مردان و مجريان آن، انسانهاي صالح و پاكي باشند، و تقسيم قدرت، بر اساس لياقت و شايسته سالاري باشد كه بهترين نمونه آن را در صورت حكومت حضرت مهديغ مشاهده خواهيم كرد، قرآن مجيد ميفرمايد: وَ لَقَدْ كَتَبْنَا فِي الزَّبُورِ مِن بَعْدِ الذِّكْرِ أَنَّ الاْ ئَرْضَ يَرِثُهَا عِبَادِيَ الصَّـَـلِحُونَ ;(انبيأ،105)و ما بعد از تورات در زبور نوشتيم كه البته بندگان نيكوكار من، ملك زمين را وارث خواهند شد.

اگر قانون و اجراي آن به نحو مطلوب و صحيحي در جامعه، مطرح باشد، همه نهادهاي جامعه، به سمت و سوي ترقي و رشد حركت كرده و تمدن واقعي را رقم ميزنند كه در آن سعادت انسان و رشد معنوي و مادياش تأمين ميشود.

معمولاً براي جامعه، پنج نهاد اصلي را بر ميشمارند: نهاد خانواده، اقتصاد، حقوق، حكومت، آموزش و پرورش. قرآن، به همه اينها پرداخته و ارزش مداري و واقعگرايي را در همة آنها، لِحاظ نموده است.

نهاد خانواده، طبيعيترين عامل براي زندگي اجتماعي به شمار ميرود. جامعه ايدهآل، جامعهاي است كه به تشكيل اين نهاد اهميت بدهد. قرآن مجيد، با تأكيد بر اصل ازدواج، آن را ماية آرامش انسان معرفي نموده و روايات ما به پيروي از قرآن، ملاك و ارزشها را در اينباره معرفي نمودهاند.

قرآن مجيد، سرپيچي از اين عامل مهم را سبب انحطاط تمدن ميداند; هم چنان كه در جريان قوم لوط، به اين مطلب اشاره شده است.

نهاد اقتصاد و معيشت، طبيعيترين نيازي است كه افراد احساس ميكنند براي تأمين آن ميبايست تلاش كرده و نيازهايشان را تأمين نمايند.

تشويق مردم به كار و تقسيم و توزيع عادلانه منابع و ثروتها كه، مسئلهاي است كه اسلام در اين زمينه متذكر ميشود.

نهاد حقوقي، با وضع قوانين عادلانه و واقعنگر، روابط حقوقي بين افراد را تنظيم ميكند، هم چنين اسلام دربارة وظايف حكومت نيز مطالبي بيان كرده است.

از باب نمونه، قرآن براي تأمين امنيت مال و ناموس افراد از دشمنان و توطئهگران داخلي و خارجي، به تهيه لشكر قوي و استوار دستور ميدهد: وَأَعِدُّواْ لَهُم مَّا اسْتَطَعْتُم مِّن قُوَّة;(انفال،60) خودتان را مهيا نماييد تا آن مقدار كه ميتوانيد.

هم چنين در بُعد آموزش، نيز قرآن، ضمن طرح ارزش علم و دانش، به جهتدهي آن در مسير خدمت به مردم و عبوديت خدا ميپردازد.(برگرفته از علل انحطاط تمدنها از ديدگاه قرآن، احمد علي قانع، نشر سازمان تبليغات اسلامي.)

به طور خلاصه ميتوان گفت: تمدن ايدهآل قرآني، تمدني است مبتني بر تعاليم ديني و وحياني كه، مجريان آن، صالحان و پاكانند و تمام زمينههاي رشد انساني، اعم از مادي و معنوي را توسعه ميدهند كه ما شاهد تحقق آن به صورت كامل، در زمان ظهور حضرت مهديغ خواهيم بود، كه علم، عدالت، معنويت و آزادگي، در اوج رشد و شكوفايي خواهد بود.

براي مطالعه و كسب اطلاعات بيشتر از تمدن قرآني، ميتوانيد به كتاب علل انحطاط تمدنها از ديدگاه قرآن، نوشته آقاي احمد علي قانع، مراجعه فرماييد.